Dodatkowe parametry płytkowe - co mówią o stanie naszego zdrowia?

Oprócz powszechnie znanych parametrów, takich jak poziom hemoglobiny (na wyniku często jako HGB), białych krwinek (leukocytów, oznaczanych na wyniku LEU) czy płytek krwi, fachowo nazywanych trombocytami (a na wyniku ukrytych pod skrótem PLT) istnieje również zestaw tzw. dodatkowych parametrów płytkowych, które mogą być przydatne w ocenie Twojego stanu zdrowia. Choć te pojęcia mogą wydawać się skomplikowane, w tym artykule przedstawimy Ci kilka kluczowych dodatkowych parametrów płytkowych i pomożemy zrozumieć ich znaczenie.

Jednym z podstawowych parametrów, który jest oznaczany w morfologii to liczba płytek krwi (trombocytów), która na wyniku oznaczana jest często skrótem PLT. Norma dla tego parametru zwykle wynosi 150-400 G/l, a zarówno norma jak i jednostka może różnić się w zależności od laboratorium. Poza samą liczbą płytek krwi w badaniu morfologii krwi najczęściej oznaczane są także tzw. dodatkowe parametry płytkowe: MPV, czyli średnia objętość płytek krwi; PDW czyli dystrybucja szerokości płytek (od angielskiej nazwy Platel Distribution Width) oraz P-LCR, czyli odsetek dużych płytek w badanej próbce. Dostarczają one dodatkowych informacji, które mogą być pomocne w prawidłowej interpretacji wyniku badania. 

Średnia objętość płytek krwi (MPV) to miara, która określa rozmiar płytek krwi. Norma dla tego wskaźnika wynosi norma wynosi 7,5-10,5 fl, ale może różnić się w zależności od laboratorium. Wzrost wartości MPV może wskazywać na obecność stanów zapalnych lub chorób autoimmunologicznych, podczas gdy spadek MPV może być związany z niedokrwistością lub chorobami wątroby. Wartości MPV można również monitorować, aby zidentyfikować ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych. Jego izolowane zaburzenia bez towarzyszącej małopłytkowości lub nadpłytkowości są mało specyficzne i najczęściej nie mają znaczenia klinicznego.

Dystrybucja szerokości płytek krwi (PDW) mierzy zróżnicowanie rozmiarów płytek krwi. Wartość PDW może być pomocna w diagnozowaniu różnych rodzajów małopłytkowości lub nadpłytkowości, ponieważ niektóre choroby mogą wpływać na kształt i wielkość płytek. W normalnych warunkach, płytki krwi są mniej więcej jednolite pod względem wielkości. Jednak w niektórych stanach chorobowych, takich jak niedokrwistość z niedoboru żelaza, reaktywna trombocytopenia, czy niektóre choroby szpiku kostnego, produkcja płytek krwi może ulec zakłóceniu, co prowadzi do powstawania płytek o różnej wielkości. W takich przypadkach, wartość PDW może być podwyższona. Izolowane zaburzenia PDW bez towarzyszącej małopłytkowości lub nadpłytkowości są mało specyficzne i najczęściej nie mają istotnego znaczenia klinicznego.

Odsetek dużych płytek w próbce (P-LCR) jest miarą procentową udziału dużych płytek w stosunku do ogólnej liczby płytek. Wartość P-LCR może pomóc w diagnozowaniu i monitorowaniu chorób układu krwiotwórczego - jest to pomocniczy parametr używany w interpretacji małopłytkowości lub nadpłytkowości. Np. w niektórych stanach zapalnych lub chorobach szpiku kostnego, płytki krwi mogą być większe niż normalnie. Również wartość P-LCR może wzrosnąć w przypadku niedokrwistości z niedoboru żelaza, reaktywnej trombocytopenii czy w zespołach mielodysplastycznych. Izolowane zaburzenia P-LCR bez towarzyszącej małopłytkowości lub nadpłytkowości są mało specyficzne i najczęściej nie mają istotnego znaczenia klinicznego.