Jak i czy można chronić się przed nowotworami krwi?

Trudno mówić o dokładnej przyczynie wystąpienia nowotworu krwi, bo nie została ona do końca poznana. Można za to wskazywać na pewne czynniki czy wręcz grupy czynników, które zwiększają ryzyko zachorowania. Zalicza się do nich m.in.:

• obciążony wywiad rodzinny, tj. występowanie nowotworu krwi u krewnych,  
• czynniki genetyczne,  
  narażenie na czynniki chemiczne, np. pochodne benzenu, 
• niektóre z wirusów, np. wirus Epstaina-Barra czy HIV, 
• palenie tytoniu, 
• nadmierną ekspozycję na promieniowanie jonizujące, 
• długotrwałe obniżenie odporności (wynikające z zaburzeń odporności lub stosowania immunosupresji po przeszczepie). 

Nie mamy wpływu na przekazane nam geny czy choroby, które występowały w rodzinie. Można jednak wdrożyć szereg działań, które zalicza się do profilaktyki nowotworów. Nie są to rady, których wdrożenie zapewni nam stuprocentową skuteczność i pełną ochronę przed nowotworem. Jednak biorąc pod uwagę koncepcję M. Lalonde’a, zgodnie z którą za nasze zdrowie w blisko 75% odpowiada styl życia i środowisko, w którym żyjemy, na pewno warto podejmować działania, które zachowaniu tego zdrowia będą sprzyjać.

Przede wszystkim powinieneś zacząć od unikania używek takich jak wyroby tytoniowe oraz alkohol. Pomocne będzie także wdrożenie regularnej aktywności fizycznej. Zgodnie z zaleceniami WHO, każdy dorosły powinien podejmować 150-300 minut umiarkowanej aktywności w tygodniu. Nie trzeba od razu biegać maratonów czy przerzucać ton kilogramów na siłowni (chyba że właśnie takie ćwiczenia lubisz). Regularne spacery szybszym tempem, czyli takim, które podnosi tętno, również są w porządku. Aktywność fizyczna sprzyja m.in. podnoszeniu odporności.

Dieta bogata w antyoksydanty, które niwelują wolne rodniki tlenowe, także stanowi czynnik obniżający ryzyko wystąpienia nowotworów. Dobrym źródłem antyoksydantów są warzywa i owoce, których codziennie należy spożyć 5 porcji – większą część powinny stanowić warzywa. Przykładowa porcja to dwie małe marchewki, średni pomidor czy średnie jabłko. Szczególnie wartościowy jest pomidor – zawiera także cenny likopen, który jest uznawany za substancję odgrywającą znaczącą rolę w profilaktyce nowotworów.

Kiedy mowa o profilaktyce, nie można zapomnieć o regularnej kontroli swojego stanu zdrowia. W przypadku nowotworów czas jest sprzymierzeńcem pacjenta. Im szybciej zostanie on wykryty, tym większe szanse na podjęcie skutecznego leczenia.

Nie każdy nowotwór atakuje nagle i nie każdy daje widoczne i specyficzne objawy – z tego powodu morfologię powinniśmy wykonywać nie tylko wtedy, gdy już zauważamy u siebie coś niepokojącego. Coroczne wykonanie profilaktycznej morfologii powinno być stałym elementem w kalendarzu każdego z nas.