Ferrytyna - co to takiego i dlaczego jest tak ważna dla organizmu?

Ferrytyna to niezwykle ważne białko. Obecna jest w niemal wszystkich komórkach organizmu, ale głównie występuje w wątrobie, szpiku kostnym, mięśniach i śledzionie.

Odpowiadając na pytanie: co to ferrytyna, szczególną uwagę należy zwrócić na jej rolę w organizmie. To ona bowiem jest odpowiedzialna za wiązanie atomów żelaza i magazynowanie go. Czemu to tak ważne? Żelazo jest niezbędne dla organizmu, ponieważ m.in. bierze udział w procesie produkcji czerwonych krwinek oraz transportowaniu tlenu do komórek. Jednak zarówno jego niedobór, jak i nadmiar może prowadzić do poważnych chorób, które mogą uszkodzić narządy wewnętrzne, w tym wątrobę, trzustkę i serce. Ferrytyna pozwala kontrolować poziom żelaza w organizmie, gromadząc go tam, gdzie jest potrzebny, a jednocześnie chroniąc przed jego nadmierną ilością. Zabezpiecza zatem komórki przed szkodliwym działaniem żelaza.

Co ważne ferrytyna należy także do tzw. białek ostrej fazy. Informuje zatem o stanie zapalnym i zakażeniach występujących w organizmie.

Badanie poziomu ferrytyny wykonuje się zazwyczaj, gdy pojawią się objawy wskazujące na niedobór lub nadmiar żelaza. Na jakie symptomy warto zwrócić szczególną uwagę? Objawy niedoboru żelaza mogą obejmować: zmęczenie, osłabienie, przyspieszone bicie serca, zawroty głowy i bladość skóry, a nadmiar żelaza może przejawiać się występowaniem bólów stawów, bólów brzucha, utratą masy ciała czy osłabieniem fizycznym. Badanie ferrytyny jest również wykonywane w celu monitorowania leczenia niedokrwistości (anemii) z niedoboru żelaza lub hemochromatozy. W każdym przypadku decyzję o wykonaniu badania i jego interpretacji powinien podjąć lekarz na podstawie ogólnego stanu zdrowia pacjenta i obecności innych czynników ryzyka.

Przygotowanie do badania poziomu ferrytyny wygląda dokładnie tak jak w przypadku innych standardowych badań krwi. Przed pobraniem krwi należy:

• unikać intensywnego wysiłku fizycznego,
• kilka dni przed badaniem nie spożywać alkoholu,
• zminimalizować stres,
• być na czczo,
• nie przyjmować leków i suplementów, które mogą zaburzyć wynik badania (w przypadku konieczności zażycia leków przed badaniem warto wcześniej skonsultować się z lekarzem).

Normy ferrytyny mogą różnić się w zależności od metody stosowanej w laboratorium. Dlatego należy każdorazowo patrzeć na wartości referencyjne znajdujące się na wyniku badania.

Niski poziom ferrytyny jest stwierdzany typowo w przypadku niedoboru żelaza, który z kolei może prowadzić do niedokrwistości objawiającej się m.in. osłabieniem, zmęczeniem, zawrotami głowy, bladością skóry, kruchymi paznokciami i włosami. To jednak nie wszystkie możliwe dolegliwości. Niski poziom ferrytyny może również występować w przypadku innych schorzeń, takich jak przewlekłe choroby zapalne, choroby wątroby, a także w niektórych chorobach autoimmunologicznych. Występuje także:

• u kobiet przed menopauzą lub w ciąży,
• w przypadku niedoboru witaminy C,
• u osób z niedoczynnością tarczycy (np. w przebiegu choroby Hashimoto),
• w chorobie Leśniowskiego-Crohna,
• w wyniku przewlekłego krwawienia.

Podwyższona ferrytyna może wskazywać na nagromadzenie się żelaza w tkankach i narządach, co może prowadzić do uszkodzenia narządów i sygnalizować występowanie choroby, takiej jak np. hemochromatoza (genetyczne zaburzenie przyswajania żelaza, które prowadzi do nagromadzenia się żelaza w organizmie). 

Podwyższony poziom ferrytyny może oznaczać także występowanie stanu zapalnego w organizmie. W takim przypadku ferrytyna jest uwalniana z uszkodzonych tkanek i następuje zwiększenie jej stężenia we krwi. Stan zapalny może być spowodowany chorobami autoimmunologicznymi, infekcjami bakteryjnymi lub wirusowymi, a także innymi schorzeniami.

Nasz artykuł przypomina o kluczowej roli ferrytyny w organizmie, jako białka magazynującego żelazo. Uczula także na konieczność badania jej poziomu w przypadku występowania niepokojących objawów. Interpretacja wyników badań laboratoryjnych jest jednak dla wielu osób dość trudna. Dlatego polecamy skorzystanie z naszego innowacyjnego systemu BloodLab. Dzięki niemu zrozumiesz wyniki Twoich badań i odkryjesz, jakie powinny być dalsze kroki diagnostyczne.