Zaburzenia krzepnięcia krwi - czym są i jakie pojawiają się objawy?

Krew transportuje tlen i składniki odżywcze, a tym samym odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie organów i mięśni. Dlatego, gdy naczynia krwionośne zostaną naruszone, organizm musi zareagować niezwykle szybko. Jego zadaniem jest zapobieganie utracie krwi oraz naprawa tkanek. Dzięki temu następuje przywrócenie hemostazy, czyli stanu, w którym możliwy jest prawidłowy przepływ krwi w naczyniach krwionośnych. Co jednak gdy w procesie tym pojawiają się błędy? Wtedy mówimy o zaburzeniach krzepnięcia krwi. To dolegliwość, dla której charakterystyczne są problemy z samoistnym krwawieniem. Zaburzenia krzepliwości krwi wynikają z nieprawidłowości w płytkach krwi, ścianach naczyń krwionośnych czy czynnikach krzepnięcia w osoczu, czyli elementach, które biorą udział w krzepnięciu krwi. Mogą się do niej przyczynić także inhibitory krzepnięcia, które zapobiegają powstawaniu czopu płytkowego i tworzeniu się zakrzepów.

Zaburzenia krzepnięcia krwi mogą mieć postać skazy zakrzepowo-zatorowej lub skazy krwotocznej. Pierwszą z nich wyróżnia pojawienie się zakrzepów, które przyczyniają się do częściowego lub całościowego zatkania naczyń krwionośnych. Natomiast skazy krwotoczne charakteryzują się wylewami podskórnymi (siniakami) i obfitymi trwającymi długo krwawieniami, które powstają samoistnie lub w wyniku urazu. Wyróżnić można:

• skazy krwotoczne osoczowe – to efekt niedoboru czynników krzepnięcia w osoczu lub obecności antykoagulantów. Mogą wynikać z wrodzonej choroby von Willebranda czy hemofilii A i B lub mieć charakter nabyty w przypadku niewydolności wątroby, niedoboru witaminy K lub przyjmowania leków przeciwkrzepliwych,
• skazy krwotoczne naczyniowe – powstają na skutek uszkodzenia lub wady ścian naczyń krwionośnych. Mogą mieć charakter wrodzony, jak w przypadku wrodzonej naczyniakowatości krwotocznej, chorób: Ehlersa-Danlosa, Marfana, Rendu-Oslera-Webera czy wrodzonej łamliwości kości lub nabyty i wynikać z zażywania leków glikokortykosteroidowych, stosowania radioterapii, niedoboru witaminy C czy infekcji wirusowej/bakteryjnej,
• skazy krwotoczne płytkowe – wynikają z wady płytek krwi lub małopłytkowości. Zaburzenia krzepnięcia występują w chorobach wątroby, białaczce, dysplazji szpiku, niedoborze witaminy B12, zespole Fanconiego czy niedostatecznym wytwarzaniu płytek krwi.

Zaburzenia krzepnięcia krwi mogą powodować charakterystyczne objawy, takie jak:

• długi czas krwawienia,
• powstawanie wybroczyn i siniaków na skórze i błonach śluzowych,
• zakrzepicę żył głębokich,
• samoistne krwawienia z nosa,
• krwotoki do jamy ustnej,
• powiększenie śledziony,
• obfite i przedłużające się miesiączki,
• powtarzające się domięśniowe i dostawowe wylewy krwi,
• zatorowość płucna,
• poronienia,
• krwotoki śródmiąższowe do mózgu,
• krwotoki do przewodu pokarmowego,
• krwotoki z dróg rodnych.

Występowanie poszczególnych objawów zależy oczywiście od typu choroby powodującej zaburzenia krzepnięcia krwi. A jej wykrycie i diagnoza wymagają dużego zaangażowania i wykonania serii badań. Jak wygląda diagnostyka zaburzeń krzepnięcia krwi? Skupia się ona na wykonaniu koagulogramu, morfologii krwi oraz innych dodatkowych badań.

Koagulogram

Wykrycie zaburzenia krzepnięcia krwi wymaga wykonania koagulogramu. To zbiór badań, które umożliwiają ocenę zdolności krzepnięcia krwi. Koagulogram sprawdza stan osoczowych komponentów układu krzepnięcia, w skład których wchodzą czynniki białkowe. Badanie to zalecane jest nie tylko, gdy pacjent zauważy niepokojące objawy, ale także profilaktycznie przed niektórymi zabiegami chirurgicznymi. W skład koagulogramu wchodzi m.in.:

• APTT – to czas kaolinowo-kefalinowy lub czas częściowej tromboplastyny po aktywacji. Służy do oceny wewnątrzpochodnej drogi aktywacji krzepnięcia. Norma APTT mieści się w przedziale od 26 do 40 sekund (wartości zależą od laboratorium). Nieprawidłowości mogą wskazywać na m.in. afibrynogenemię, wrodzony niedobór czynnika VIII , IX i XI, niedobór witaminy K czy choroby wątroby,
• PT – to czas protrombinowy lub czas tromboplastynowy. Określa czas, w którym pojawiła się aktywacja zewnątrzpochodnego układu aktywacji protrombiny, czyli jeden z pierwszych elementów procesu krzepnięcia. Norma PT to 12-17 sekund lub 0,8-1,2 INR (według wskaźnika Quicka). Jego wydłużenie wskazywać może na niedobór witaminy K, wrodzony niedobór czynników II, V, VII i X, zatrucie pochodnymi kumaryny, czy zażywanie nowych doustnych leków przeciwzakrzepowych,
• Fibrynogen – to białko syntetyzowane w wątrobie, które bierze udział w tworzeniu skrzepu. Norma fibrynogenu wynosi 1,8–4 g/l. Zbyt wysoki wynik może być spowodowany chorobami nowotworowymi, udarem mózgu czy obecnością stanu zapalnego.

Morfologia (płytki krwi)

Morfologia to jedno z najczęściej wykonywanych badań laboratoryjnych. Ocenia podstawowe elementy morfotyczne krwi, czyli erytrocyty, leukocyty oraz trombocyty. W przypadku podejrzenia zaburzeń krzepliwości szczególną uwagę należy zwrócić na wyniki dotyczące płytek krwi.

• PLT to całkowita liczba trombocytów (płytek krwi). Prawidłowy wynik zawiera się w przedziale 150000-400000 / µl (może różnić się w zależności od laboratorium).
• MPV określa średnią objętość płytek krwi. Norma MPV to 7,5-10,5 fl.
• PDW, czyli wskaźnik anizocytozy płytek pozwala określić zmienność objętości płytek krwi.
• P-LCR to liczba i odsetek dużych płytek krwi.

Parametry te umożliwiają wykrycie małopłytkowości czy nadpłytkowości.

Inne badania

Diagnoza zaburzeń krzepnięcia krwi może wymagać wykonania także innych badania, w tym m.in. badania aktywności czynnika krzepnięcia, badań moczu, biopsji szpiku, badań w kierunku chorób autoimmunologicznych i wielu innych. O ich doborze decyduje lekarz.

Interpretacja wyników krwi nie jest jednak tak prosta, jak mogłaby się wydawać. Dlatego badając zaburzenia krzepnięcia krwi warto skorzystać z BloodLab. To innowacyjny system, który ułatwia diagnostykę. Nasza interpretacja wyników badań nie tylko pomoże pacjentom, ale także lekarzom. Zachęcamy do zapoznania się z naszą ofertą!